Ноҳамоҳангии ситам бо ҷаҳони офариниш ва мутазод будани он бо ҳадафи хилқат

Барои таъйини ояндаи ҷаҳон  аз назари Ислом таваҷҷӯҳ ба усули ҷаҳонбинӣаз дидгоҳи Ислом лозим аст. Аз ин раҳгузар, ба бархе аз қавоиди куллии ҷаҳоншиносӣ дар мактаби дин ишора мешавад то натоиҷи он маълум гардад ва назми навини ҷаҳонӣ ба хубӣ маъно шавад ва дар таъсиси он саъйи ҷиддӣ шавад то истикбори ҷаҳонӣ хиёли хом дар сар напарваронад.

Якум.

Офариниши ҷаҳон ҳадафдор буда,  ҳеҷгуна беэътиборӣ ва абас дар ӯ нест:

 ﴿و ما خلقنا السماء و الأرض و ما بينهما باطلاً... ﴾ [1]

Ва ҳадафи ҳар чизе камоли муносиби он чиз аст ва камоли вуҷудии ҷаҳони хилқат, ҳамоно расидан ба мақоми бартарии ҳастӣ ва раҳидан аз нақзи нисбӣ ва айби қиёсӣ ва расидан ба камолу саломат аст.

Дуюм:
Ситам чун самми зиёнборест, ки бо ҷиҳози ҳозимаи ҷаҳони хилқат носозгор буда ва мояи табоҳии он мешавад ва чун бо низоми дохилии ҷаҳони офариниш ноҳамаҳанг мебошад, бо ҳадафи хилқат низ тазод дошта, ҳамвора монеи расидан ба ҳадаф аст,

﴿ظهر الفساد في البرّ و البحر بما كسبت أيدي الناس... ﴾[2]

( و لواتبع الحق اهوائهم لفسدت السماوات و الارض و من فیهن ... )[3]

Сеюм:
Инсон махлуқи мумтозест,ки бо ҳадафи хосе офарида шуд ва ҳаргиз беҳуда набуда, газоф ва абас дар ҳарими офариниши ӯ роҳ наёфта ва ботил ва раҳо ҳам нест;